2013-10-23
Josep Maria Vila d'Abadal. Independentziaren Aldeko Udalerrien Elkarteko presidentea
«CiU apurtzea ez da arazo bat; jarrerak argitu egin behar dira»
Vic-eko alkatea Errenterian izan da, Batera Baik
gonbidatuta, independentziari buruz hitz egiten. Argi dauka Katalunian
atzera bueltarik gabeko prozesu batean daudela.
Xabin Makazaga
Donostia
/ ANDONI CANELLADA / ARGAZKI PRESS
Josep Antoni Duran i Lleidari Unioko presidentetza
lehiatzeko aurkeztu zen iaz, baina UDCko egiturarekin etsita, alderdia
utzi eta MDC Kataluniako Mugimendu Demokratikoa sustatu zuen Josep Maria
Vila d'Abadalek (Bartzelona, 1954). Independentziaren Aldeko Udalerrien
Elkarteko presidentea da Viceko alkatea: Lleidako eta Gironako
diputazioak, 28 eskualde kontseilu eta 670 bat udalerri biltzen ditu
elkarteak.
Politikoki, Katalunia non dago gaur egun?
Kataluniak
independentismoaren aldeko pauso argi bat eman du. 130 urtean,
katalanismoak hainbat garai izan ditu, eta orain, argiki,
independentismoaren aldeko joera hartu du. Une honen handitasuna hori
da. Alderdiek mantsoago erreakzionatzen dute, eta tradizioaren pisu hori
gainean daramate, alderdi katalanista gehienei ez zaie-eta hain gaizki
joan oraingo estatusarekin.
Argia da Iniciativaren kasua: PSUCetik dator, ezbairik gabe independentista zen alderdi batetik; frankismoko heroiak
izan ziren, zapalduenak, eta orain anbiguotasun horretan dabiltza,
beste estatu eredu bat justuagoa balitz... Baina ez da horretarako
garaia. Independentzia bai edo ez tokatzen da orain. Gero lortuko dugu
estatu demokratiko eta justuago bat.
Gizarteak bultzatu du independentismoaren aldeko mugimendua; erakundeei bidea erakutsi die.
Bai,
gizartetik bertatik atera da Espainiako Gobernuaren mespretxuei
erantzuteko mugimendu hori. Ez da espainiarren aurkako ezer, Espainiako
herritarren ordezkariek katalanei izan dieten ezinikusiari emandako
erantzuna ezpada, estatuak ez duelako onartzen eskubideen jabe den nazio
katalan bat badela. Herria nekatu egin da, eta gero eta soldadu gehiago daude proiektu independentistaren alde.
Lehendik ere oinarri horiek egon dira, baina iaz lehertu zen gizartearen oldarra.
Kataluniako
Estatutuak jasotako ukazioarekin azkartu zen prozesu hori, baina aurrez
Pasqual Maragallek, ausardiaz, Espainiarekin bestelako harreman bat
ezarri behar zela aldarrikatu zuen. Gero etorri ziren estatutuaren
kontrako ebazpena, 2010eko uztailaren 10eko manifestazioak, Omnium
Culturalen ekitaldiak, ANC Biltzar Nazional Katalanaren sorrera,
independentziaren aldeko udalak... Baina guztia hiruko gobernuak irabazi
zuen egunean hasi zen, «orain estatutu berri bat dagokigu» esan
zutenean. Jordi Pujolek beti gerorako uzten zuen.
Irailaren 11ko
manifestazioa, iaz, prozesuaren gailurra izan zen, atzera bueltarik
gabeko une bat ezarri zuen. Eta jendeak «independentzia» katalanez eta
espainolez oihukatu zuen, hori da alde handietako bat. Bestea, prozesua
ez dutela alderdiek gidatu, baizik eta gizarteak. Jendeak agindu die
politikariei estatu berri bat eraikitzeko. Horrek ematen dio sendotasuna
prozesuari.
Vic izan zen lurralde katalan subirano bilakatzen
lehen hiria. Independentziaren aldeko prozesu hori nola bizi izan duzue
udal agintariek?
Gu ere gizarte olatuaren ondorio gara.
Herritarrek, hurbileko gaituztelako, udaletako hautetsi eta alderdiei
eskakizun argi bat egin ziguten burujabetzaren aldeko urratsak egiteko.
Herritarren presio horregatik transformazio bat gertatu zen, udalerri
gehienak independentista bilakatu ziren, eta une batez mugimendu horren
buruan ere jarri ginen, artean irailaren 11ko manifestazioa ez zelako
egin eta parlamentuak eta Generalitateak oraindik urrundik begiratzen
zutelako. Udalerriak beti egin izan dutena ari dira egiten Katalunian:
herri nahiaren eta erakundeen arteko transmisio uhalak dira.
Olatu independentistak nola harrapatu zuen Artur Mas? Irailaren 11tik mugimenduaren buruan jarri da Generalitateko presidentea.
Artur
Mas Convergenciako alderik independentistenean egon da, mugimendu hori
ez zaio arrotza. Berak herriari entzun egin zion. Harritu egin zen,
guztiak bezala, deialdi hark izan zuen erantzunarekin: milioi bat eta
erdi lagun baino gehiagoko manifestazio bat Bartzelonan, Kataluniaren
independentziaren alde. Eta bera olatura igo zen, burua hartzeko.
Ausardiaz,
Madrilera joan eta «estatu bat behar dugu» esan zuen, lehen aldiz:
«Zuenak ez digu balio katalan izateko». Hor sortu zen haustura
Espainiarekin.
Horren ondoren hauteskundeak aurreratu zituen Masek, baina CiUk hamabi eserleku galdu zituen...
Federazio
barruan indar askok ez zioten jarraitu Masi, eta mezua malgutu egin
behar izan zuen, noraino iritsi nahi zuen. Horregatik, herritar askok
botoa ERCri eman zioten. CiUk behera egin zuen, baina
independentismoaren aldekoak inoiz baino gehiago ziren.
Gaur egun, hauteskunde inkestek ERCri ematen diote garaipena.
Hor
dago gizonaren handitasuna. Proiektuaren eta herriaren alde ari da
lanean, CiUk hauteskundeak galtzeko arriskuaren gainetik. Eta CiU
desagertzen bada, desager dadila, bidean independentzia lortzen badugu.
Katalunia Europan estatu independente bihurtzen bada, mereziko du.
Independentziaren auziak CiU apurtzeko arriskuari, beraz, ez diozu garrantzi handirik ematen...
Ez
dauka inolako garrantzirik CiU apurtzeak. Ez da arazo bat, eta
beharrezkoa ere izango litzateke CiU barruan proiektu independentistaren
alde daudenak eta ez daudenak bereiztea. Duran ez da independentista,
eta Mas bai. Eta jokoan guztia dagoenez, komeni da argitzea zein dagoen
erabat alde eta zein ez horren alde. Nire nahia ez da CiU apurtzea,
baina prozesuak argitasun hori eskatzen du. PSC barruan ere antzera ari
da gertatzen. Katalanistak badoaz, PSOEkoak bakarrik ari dira geratzen,
eta hortik mugimendu independentista bat sortuko da.
Espainian egokitu edo independentziarantz jo eztabaida sortu denean, Duran i Lleidak eta PSCko agintariek hirugarren bidea aldarrikatu dute. Ibilbiderik badu aukera horrek?
Grazia egiten dit horrek. Hirugarren bidea
beti bide berri bat da. Munduan, Tony Blair datorkit gogora. Proiektu
berri bat egin zuen Ingalaterrarako eta Europarako, eta, ondo atera ez
arren, apustu berri bat zen. Duran, PSC eta Iniciativaren hirugarren bidea,
lehengo bera da, Espainia barruan kokapen bat bilatzea. Proiektua
absurdoa da, alferrikakoa eta ezinezkoa. Espainian inoiz ez da egon
proiektu federalista bat. Ez PP, ez PSOE, ez dira inoiz federalistak
izan. Katalanismoak 130 urtean ez du lortu Espainiako Estatuan bere
lekua izatea, nazio bat garela ez digute aitortu, eta hirugarren bideak proposatzen duena atzera bueltatzea da.
Kataluniak bere bidea egiten badu alde bakarrez, zer erantzun espero duzu Espainiako Gobernutik?
Ezezko
argi bat baino ez. Egunero ari dira erakusten Katalunia ez dutela nazio
gisa onartzen, Espainiaren proiektuaren jabegotzat daukate. Nik espero
dudan bakarra da Katalunian ausardiaz jokatzea: independente garela
aldarrikatu ondoren, geure estatua eraikitzen hastea. Eta Europak orduan
proiektu katalana Europako proiektutzat hartzea.
Nik espero dut
«bagoaz» esango dugula. Eta une hori gogorra izango da, Espainiak ez
duelako ulertuko, ez baitu onartzen herri gisa Kataluniak bere ahotsa
izatea. Demokrazia falta da, trantsizioa oraindik arrastaka daramate.
Jende batek ez du ulertzen Espainiaren batasuna bortxaz ezarritakoa
dela, ez dela borondatezkoa. Horrek aldatu egin behar du, eta Europa
osatu zuten nazioetara itzuliko gara. Absolutismotik sortutako estatu
guztiek iraungitze eguna daukate.
Europako Batasunak onartuko al du Katalunia independente bat?
Orain
arte norbanakoen adierazpenak egon dira, alde batera nahiz bestera.
Baina Europak ezin du bere zati bat baztertu. Gu jada europarrak gara,
eta Europako herritar gisa ditugun eskubideak ezin dizkigute kendu
estatu bat garela esaten dugulako. Europako Batasunak dagokionean
erantzungo du, baina ni konbentzituta nago ezin dutela baztertu,
katalanismoa europazalea delako erabat, eta asko daukagulako proiektu
horri emateko. Argi daukat, halaber, Europak Katalunia aske bati
bizkarra emango balio horrek ez lukeela proiektu independentista
geldiaraziko.
Zure ustez, nahitaez, herri galdeketa egingo da 2014an?
Ez,
ez, ez da egingo. Ez digute utziko, eta plebiszitu gisako hauteskundeak
egin beharko ditugu. Espainiak galdeketa bat baimentzeko bideak baditu,
baina ez du egingo. Katalunian ere aurki onartuko du parlamentuak
galdeketen legea; baina epaileek, politika egiten ari baitira, bide hori
ere moztu egingo dute.
Hauteskunde plebiszitarioak ere baliogabetu eta Generalitatea deuseztatzen badute, orduan ondorioak ezin aurreikusizkoak dira.
Preying on people's fears and trying to kill two birds with one stone is unworthy. Besides which it would be interesting to know what moral or political justification the author might find for it, other than the fact that it is the general line coming out of Fleet Street.
A pity since up to the last paragraph, one might have thought one was being to a fairly impartial and rational critique.
Scotland is a better run country than England. In almost all areas it scores higher. It is also more socially cohesive. By contrast England is a mess as demonstrated by any number of examples of maladministration.The irresponsible press, the unresolved House of Lords, the poor provision of affordable justice, the BSkyB bid, Plebgate, the voluntary regulation of the Press, the woeful condition of the education and exam system, the botched NHS computer ( £10bn loss ), the botched ID card ( loss £100 ), the disgusting abuse of the tax system by multi-national companies and household names, the underfunding of HMRC and inability to recruit and prosecute tax evasion, the disastrous loss of control of national borders, and abuses of immigration and social benefits. The list goes on and on.
When the Scots look south of the border, they have reason to wish to have greater control over their own country. However, perhaps the greatest loss England has suffered apart from the gross mismanagement listed above, is that England has destroyed in all significant quarters the social democratic model which used to unify ordinary people in their Britishness and sense of practical fairness. Scotland still has this and Alex Salmond knows this very well. The two countries are no qualitatively and philosophically different.
For a more apt exposition this article fills in the details at the webpage referred to below.
http://www.theguar...rendum-snp-economy
One suspects also that if there were a no vote in the slated 2017 referendum, then perhaps some of the egregiously un-British modes of government, then perhaps with time control could taken back of proper law-making and consultation. It might then mean that Scotland might happily choose to remain in an independent United Kingdom.
It is very hard with a straight face to describe Scots as a separate nationality - it was once upon a time (when nationality often did not matter), but these days? No separate language, no separate religion, no separate ethnicity, no very separate location (such as e.g. Iceland), a strong common set of experiences with other parts of the UK (various revolutions, empire, litterature etc) - so what is left apart from a unique affectation for grievances - which certainly Salmond's party is peddling strongly?
And how can Salmond be so popular with his own crowd - from a distance he seems to be about the oiliest politician around - and the various contradictions presented by PS underpin such an impression.
Finally, I wonder to what extent this article by PS is really about Scotland, and to what extent it is yet another article peddling the eu to the English?
Time for Lionel to clear out some of his old hacks and get in some fresh blood.